امروزه کشیدگی تاندون شانه مسئله بسیار مهمی تلقی میشود. تاندونها بافتهای بسیار محکمی هستند که عضلات را به استخوان متصل میکنند. این بافتهای محکم با فعالیتهای مکرر و همچنین استفادۀ بیش از حد، آسیب میبینند که این آسیب منجر به اختلال در عملکرد آنها میشود. احتمال کشیدگی تاندون با افزایش سن افراد، بیشتر بخواهد شد. این مشکل بهخصوص در افرادی که فعالیتهای تکراری با شانۀ خود انجام میدهند، بیشتر رخ میدهد.
از مهمترین فاکتورهای درمانی تاندون آسیبدیده میتوان به استراحت دادن آن اشاره کرد. تمرکز بر استراحت دادن به تاندون، باعث بهبودی تدریجی و کاهش التهاب در منطقۀ آسیبدیده میشود. بسیاری از آسیبها و کشیدگی تاندونها بدون درمان خاصی و تنها با استراحت از بین رفته و قدرت و کارایی سابق را بازمییابند. این تاندونها با استراحت نسبی (جلوگیری از فعالیتهای تشدیدکننده)، یخ و استفاده از داروهای ضدالتهابی تسکین و بهبود پیدا میکند. همچنین استفاده از فیزیوتراپی با صلاحدید پزشک فوق تخصص شانه، میتواند بسیار کمککننده باشد.
بیشتر ورزشکارانی که به ورزشهای شنا، تنیس، پرتاب دیسک، گلف، وزنهبرداری یا والیبال میپردازند، در معرض خطر کشیدگی یا پارگی کامل تاندون شانه قرار دارند. این افراد نسبت به سایرین بیشتر مستعد آسیبدیدگی تاندون خواهند بود. همچنین افرادی که دارای کارهای روزمره تکراری که مدام با حرکات تکراری شانه در ارتباط هستند، مانند نقاشان ساختمان که نیازمند بالا بردن مداوم دست و شانه هستند، نیز ممکن است دچار آسیب شوند.
در صورت پارگی تاندون، معمولا درمان و جراحی آرتروسکوپی برای جوانان و ورزشکاران توصیه میشود. افرادی با کشیدگی کمِ تاندون مواجه هستند، میتوانند با انجام فیزیوتراپی و متوقف کردن فعالیتهای پرفشار و دردناک، به بهبود سریعتر تاندون کمک کنند. اگر عملکرد و قدرت شانه پس از سه تا شش ماه و انجام درمانهای فیزیوتراپی بازنگشت، ممکن است که انجام عمل جراحی درنظر گرفته شود. بیشتر افراد در این موقعیت به متخصص و جراح ارتوپد ارجاع داده میشوند.
علائم اصلی کشیدگی تاندون شانه
اولین علامت هشداردهندۀ آسیبدیدگی تاندون درد و تورم است. احساس ضعف نیز از دیگر علائم کشیدگی تاندون است. با بیتوجهی به کشیدگی تاندون و ضعیف شدن تدریجی تارهای آن، کشیدگی یا پارگی جزئی، میتواند منجر به قطع کامل تاندون شود. در این صورت تنها راه ترمیم، عمل جراحی آرتروسکوپی است.
از اصلیترین علائم کشیدهشدن تاندون شانه در افراد مختلف بروز درد است. افراد معمولا از درد شانه و بازو هنگام فعالیتهای عادی روزانه شکایت دارند. این درد با فشار دادن، تکانهای شدید و کشیدن یا بلند کردن اجسام افزایش مییابد. همچنین افراد هنگام خواب نمیتوانند روی شانۀ آسیبدیده بخوابند و در برخی مواقع از شدت درد از خواب بیدار میشوند. فعالیتهای روزانه مانند مسواک زدن، شانه کردن مو و لباس پوشیدن به کارهای طاقتفرسا برای این افراد تبدیل خواهد شد.
در سطح بالاتری از کشیدگی که تاندون تقریبا یا کاملا، دچار پارگی شده است، شانه معمولا دچار ضعف بوده و درد خیلی کم خواهد بود. در این حالت شدت پارگی لزوما با شدت درد فرد ارتباطی ندارد. به این صورت که شخص با کشیدگی یا پارگی جزئی تاندون ممکن است که درد بسیار زیادی داشته باشد ولی با پارگی کامل، هیچگونه دردی را احساس نکند.
از دیگر علائم این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود درد و تورم در قسمتهای جلویی شانه و بازو
- درد شدید هنگام بالا بردن شانه
- شنیدن صدای کلیک هنگام بلند کردن بازو
- منقبض و سفت شدن بازو و شانه
- احساس درد هنگام خواب
- از دست رفتن دامنۀ حرکتی و قدرت شانۀ آسیبدیده
- احساس درد هنگام انجام برخی ورزشها
- از بین رفتن قدرت تحرک در شانه
علائم کشیدگی تاندون شانه معمولا بهمرور و با گذشت زمان بدتر میشوند. مدت زمان درمان را میتواند در مقاله مدت زمان ترمیم تاندون شانه مطالعه کنید. علائم اولیه ممکن است که با استراحت دادن به شانه بهتر شده و تسکین یابند، اما بعدا این علائم ثابت میشوند.
تشخیص
تشخیص میزان شدت آسیبدیدگی و تعیین کشیدگی یا پارگی تاندون، با بررسی تاریخچۀ پزشکی، علائم و میزان درد فرد، همچنین معاینۀ جسمی انجام میگیرد. ارزیابیهای بیشتر پس از انجام چندین هفته فیزیوتراپی انجام خواهد گرفت. پزشک متخصص از نشانهها و علائم اولیه، همانند وجود درد، عدم توانایی در حرکت و ضعف و بیثباتی، تشخیص جراحی یا استراحت خواهد داد. در صورت مشکوک بودن به پارگی کامل تاندون، از تصویربرداری ام آر آی برای تشخیص نهایی استفاده خواهد شد.
درمان
نحوۀ درمان آسیبهای تاندون بسیار مهم است و به عواملی همچون سن، میزان فعالیت و شدت پارگی یا کشیدگی تاندون ربط دارد. بهحالت کلی هدف اصلی درمان علاوه بر کاهش درد و تورم، حفظ و ترمیم دامنۀ طبیعی حرکت شانه است. حفظ توانایی عملکرد شانه بسیار مهم است. بسیاری از افراد به دلیل کاهش توانایی حرکت، کمتر از مفصل شانه استفاده میکنند که این عمل منجر به ایجاد شانۀ یخزده خواهد شد. عدم تحرک کامل به هیچ عنوان توصیه نمیشود؛ چراکه موجب سفتی مفصل میشود.
از درمانهای خانگی تحتنظر پزشک، با توجه به علائم، میتوان به استفاده از یخ اشاره کرد. برای کاهش التهاب، روی قسمتهای آسیبدیده، میتوان یخ گذاشت. یخ را باید در قسمت بالایی ماهیچه و بهصورت غیر مستقیم روی پوست بهمدت 15 تا 20 دقیقه قرار داد. این کار را هر 4 تا 6 ساعت میتوان تمدید کرد. میزان جوابدهی به یخ و کاهش میزان درد در افراد متغیر است.
یکی از مؤثرترین اقدامات در جهت کنترل درد، انجام فیزیوتراپی است که بنا به صلاحدید پزشک باید انجام شود. تمرینات کششی به بازگرداندن قدرت حرکت و همچنین کاهش علائم درد، کمک شایانی میکند.
اگر استراحت و سپس استفاده از فیزیوتراپی، علائم کشیدگی تاندون و درد را از بین نبرد، ممکن است که پزشک تزریق استروئیدها را که نوعی از داروهای ضدالتهابی قوی هستند، برای بیمار پیشنهاد کند. این تزریقها باید هر چند ماه یکبار مستقیما به شانه تزریق شود و در حین تزریق از بیحسی موضعی استقاده میشود. این تزریقها تا جایی ادامه پیدا میکنند که شانه به درمانهای کمتهاجمی پاسخ مثبت داده و رو به بهبودی رود.
بسیاری از افراد پس از انجام عمل جراحی و سپس گذراندن دورههای فیزیوتراپی، بهبودی کامل را تجربه میکنند. معمولا نیز جراحی بهصورت آرتروسکوپی انجام میشود که غیرتهاجمیترین شکل انجام عمل جراحی است. بهطور معمول جهت ترمیم کشیدگی یا پارگی تاندون، از عمل جراحی باز استفاده نمیشود.
