پارگی تاندون آشیل پا، نوعی آسیب دیدگی در پشت ساق پاست، چنین مشکلی ممکن است برای هر فردی ایجاد شود؛ اما، بیشتر در افرادی که تمرین ورزشی یا تفریحی انجام میدهند، ایجاد میشود.
تاندون آشیل، طناب فیبری قوی است که عضلات پشت ساق پا را به استخوان پاشنه متصل میکند. اگر تاندون آشیل بیش از کشیده شود، میتواند بهطور کامل یا بهطور جزئی پاره شود.
اگر تاندون آشیل پاره شود، ممکن است صدایی از پارگی به گوشتان بخورد و به دنبال آن درد در پشت مچ پا و پایین ساق پا احساس کنید که در توانایی راه رفتن شما تاثیر خواهد گذاشت.
تاندون آشیل چیست؟
تاندون بافت نواری است که عضله را به استخوان متصل میکند. تاندون آشیل از پشت ساق پا به پایین کشیده میشود و عضله ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل میکند. در واقع وجود این تاندون سبب شده که هنگام راه رفتن و بلند کردن پاشنه پا از زمین راحت باشید.
زمانی که تاندون آشیل به دنبال فعالیتهایی مانند دویدن یا ورزشهای دیگر بیش از حد کشیده شود، میتواند منجر به پارگی شود.
پارگی تاندون آشیل چه علائمی دارد؟
امکان وجود هر یک از علائم زیر در بیمار وجود دارد:
- احساس لگد زدن در ساق پا
- احساس درد شدید و تورم در نزدیک پاشنه پا
- عدم توانایی خم کردن پا به سمت پایین یا عدم توانایی راه رفتن با پای آسیب دیده
- عدم توانایی ایستادن روی پای آسیب دیده
- صدای آسیب دیدگی هنگام پاره شدن تاندون
هر زمان که چنین علائمی در شما ایجاد شد، باید خود درمانی را کنار بگذارید و به متخصص ارتوپدی در تهران مراجعه کنید. درمان خارپاشنه نیز یکی از اقدامات این پزشکان است.
علت پارگی تاندون آشیل چیست؟
تاندون آشیل به شما کمک میکند تا به راحتی راه بروید یا پای خود را به هر سمتی بچرخانید. در واقع هر حرکتی که با پای خود انجام میدهید و فشاری که به پای خود وارد میکنید، بهدلیل تاندون آشیل است.
پارگی تاندون اغلب بهدلیل فشار ناگهانی به پا ایجاد میشود. این موارد میتواند منجر به پارگی تاندون آشیل در پا شود:
- افزایش شدت و مدت انجام ورزش، به خصوص ورزشهایی که در آن حرکاتی مانند پریدن وجود دارد.
- هنگامی که فردی از بلندی میافتد یا میپرد.
- مواقعی که روی سطحی ناهموار راه میروید.
عوامل خطرساز در ایجاد پارگی تاندون آشیل پا
عواملی که میتواند خطر پارگی تاندون آشیل پا افزایش دهد به شرح زیر است:
سن؛
پارگی تاندون آشیل پا در سنین بین 30 تا 40 سالگی بیشتر دیده شده است.
جنسیت؛
آمارها نشان میدهد که پارگی تاندون آشیل در آقایان پنج برابر خانمهاست.
انجام ورزشهای تفریحی؛
آسیب به تاندون آشیل بیشتر هنگام ورزشهایی مانند دویدن، پریدن، شروع و توقف ناگهانی ایجاد میشود، ورزشهایی مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس.
تزریق داروهای استروئیدی؛
گاهی پزشک جهت کاهش درد و التهاب، داروهای استروئیدی را به مچ پا تزریق میکند. برخی از مواقع تزریق این دارو میتواند تاندونها را ضعیف کند و منجر به پارگی تاندون آشیل پا شود.
مصرف آنتی بیوتیک؛
مصرف برخی از آنتی بیوتیکهای خاص فلوروکینولون مانند سیپروفلوکساسین (سیپرو) یا لووفلوکساسین (لواکین) خطر پارگی تاندون آشیل را افزایش میدهد.
وزن بالا.
چاقی و اضافه وزن فشار زیادی روی تاندون وارد میکند.
نحوه جلوگیری از پارگی تاندون آشیل پا
برای کاهش احتمال چنین عارضهای باید به این نکات دقت داشته باشید:
حرکات کششی را در ساق پا انجام دهید
تمریناتی باید انجام دهید تا در ساق پا کشیدگی ایجاد شود؛ اما در حدی که احساس درد نداشته باشید. تمرینات تقویت ساق پا میتواند به عضله و تاندون کمک کند تا نیروی بیشتری جذب کند و از آسیبدیدگی جلوگیری شود.
تمرینات متفاوتی را انجام دهید
ورزشهای پر تحرک مانند دویدن یا ورزشهای کم تحرکتر مانند پیادهروی را بهصورت متنوع انجام دهید. از فعالیتهایی که فشار زیادی به تاندون آشیل وارد میکنند، مانند دویدن یا پرش خودداری کنید.
در سطوح هموار با دقت حرکات را انجام دهید
از دویدن یا پیاده روی بر سطوح لغزنده و ناهموار باید خودداری کنید. همچنین هنگام تمرینات ورزشی باید از کفشهای مناسب استفاده کنید.
نحوه تشخیص پارگی تاندون آشیل
در طول معاینه فیزیکی پزشک از ناحیه زیر پا، حساسیت و تورم زیر پا را بررسی میکند. در صورتی که پارگی تاندون ایجاد شده باشد، پزشک ممکن است این شکاف را احساس کند.
پزشک ممکن است از شما بخواهد که روی شکم دراز بکشید و پاهای خود را از انتها تخت آویزان کنید. سپس عضله ساق پا را فشار میدهد تا متوجه شود پای شما بهطور خودکار خم میشود یا خیر.
اگر به این صورت نباشد، ممکن است تاندون آشیل پا دچار پارگی شده باشد. در نهایت برای تایید نهایی این مشکل ممکن است سونوگرافی یا اسکن ام آر آی را برای شما تجویز کنند. پزشک متخصص در درمان پارگی تاندون شانه نیز تبحر دارد.
درمان پارگی تاندون آشیل پا چگونه است؟
درمان پارگی تاندون آشیل پا در اغلب مواقع با توجه به سن، سطح فعالیت و شدت آسیبدیدگی در نظر گرفته میشود. بهطور کلی افرادی که جوان و فعالتر هستند، تمایل به انجام جراحی برای ترمیم پارگی تاندون آشیل پا دارند، در حالی که افراد مسنتر درمانهای غیر جراحی را ترجیح میدهند.
درمانهای غیر جراحی به شرح زیر است:
- استراحت دادن به تاندون و فعالیت کردن همراه با عصا
- استفاده از یخ در قسمت آسیب دیده
- مصرف مسکنهای بدون نسخه
درمانهای غیر جراحی قطعا از ایجاد عراضههایی مانند عفونت جلوگیری میکند. مشکل روشهای غیرجراحی این است که احتمال پارگی مجدد را افزایش میدهد.
جراحی پارگی تاندون آشیل پا
در این روش یک برش در پشت ساق پا ایجاد شده و تاندونها مجددا به یکدیگر متصل میشوند. عارضههای احتمالی که ناشی از انجام این عمل جراحی ممکن است ایجاد شود، شامل عفونت و آسیب عصبی است. روشهای حداقل تهاجمی میزان عفونت را نسبت به انجام جراحیهای باز کاهش میدهد.
