شاید کمتر کسی با نکروز آواسکولار آشنا باشد، منظور از نکروز مرگ بافت استخوانی است که به‌دلیل کمبود خونرسانی به استخوان ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند منجر به شکستگی‌های جزئی در استخوان و در نهایت از بین رفتن استخوان شود. شکستگی استخوان یا در رفتگی مفصل می‌تواند جریان خون را در بخشی از استخوان قطع کند.
در اغلب مواقع به‌دلیل استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی با دوز بالا و مصرف بیش از حد الکل، افراد دچار نکروز آواسکولار (avn) می‌شوند. احتمال ایجاد این بیماری در هر فردی وجود دارد؛ اما، در اغلب مواقع بین 30 تا 50 سالگی بیشتر مشاهده شده است.
علائم نکروز آواسکولار
این بیماری در مراحل اولیه در اغلب افراد علائمی ندارد. با پیشرفت بیماری، مفصل دچار آسیب‌دیدگی می‌شود، و زمانی که روی مفصل فشار می‌آورید، آسیب بیشتری وارد خواهد شد. در این حالت درد را حتی در حالت خوابیده نیز احساس خواهید کرد. شدت درد از خفیف تا شدید در هر فرد متفاوت است.
درد ناشی از نکروز آواسکولار ممکن است در کشاله ران، ران یا باسن احساس شود. علاوه بر این قسمت‌های دیگری مانند شانه، زانو، دست و پا ممکن است تحت تاثیر آن قرار بگیرد. گاهی برخی از افرادی که دچار نکروز هستند، به‌صورت دو طرفه این بیماری را تجربه می‌کنند، به‌عنوان مثال دو طرف لگن یا دو طرف زانو.
اگر به‌صورت مداوم دچار درد در مفصل هستید و اگر فکر می‌کنید دچار شکستگی و دررفتگی شده‌اید، باید به پزشک متخصص ارتوپدی در تهران مراجعه کنید.
علل ایجاد نکروز آواسکولار
بیماری نکروز هنگامی رخ می‌دهد که جریان خون در استخوان قطع شود یا کاهش یابد. کاهش خونرسانی در استخوان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که به شرح زیر است:
آسیب به استخوان و مفصل؛
برخی از آسیب‌های وارد شده، به‌طور مثال دررفتگی در مفصل ممکن است به رگ‌های خونی اطراف بافت آسیب وارد کند. استفاده از اشعه ایکس برای بیماران سرطانی ممکن است استخوان را ضعیف کرده و به رگ‌های خونی آسیب وارد کند.
تجمع چربی در رگ‌های خونی؛
چربی می‌تواند منجر به مسدود شدن رگ‌های خونی کوچک شود و در نهایت جریان خون به استخوان کاهش پیدا می‌کند.
بیماری‌های خاص.
برخی از بیماری‌ها مانند کم‌خونی داسی شکل و بیماری گوچر می‌تواند باعث کاهش جریان خون در استخوان شود.
برای تعداد کمی از افراد ممکن است علت دقیق ایجاد چنین بیماری مشخص نباشد.
عوامل خطرساز در ایجاد بیماری نکروز چیست؟
برخی از عوامل می‌تواند احتمال خطر این بیماری را افزایش دهد که به شرح زیر است:
وارد شدن آسیب؛
برخی از آسیب‌ها مانند در رفتگی مفصل ران یا شکستگی می‌تواند به عروق خونی بافت اطراف آسیب برساند و جریان خون را به استخوان کاهش دهد.
مصرف بیش از حد الکل؛
اگر طی چند سال از الکل استفاده کنید، می‌تواند باعث رسوب چربی در رگ‌های خونی شود.
استفاده از بیس فسفونات؛
استفاده طولانی مدت از داروهای افزایش تراکم استخوان می‌تواند منجر به پوکی استخوان فک شود. این عارضه نادر است؛ اما، امکان ایجاد آن در افرادی که دوز بالای این دارو را جهت درمان سرطان استفاده می‌کنند، وجود دارد.
درمان‌های خاص.
برخی از راهکارهای درمانی مانند پرتودرمانی برای سرطان می‌تواند منجر به تضعیف استخوان‌ها شود. پیوند عضو، به‌ویژه پیوند کلیه از دیگر مواردی است که می‌تواند منجر به نکروز شود.
بیماری‌هایی که با بیماری نکروز مرتبط هستند به شرح زیر است:
پانکراتیت
دیابت
بیماری وچر
کم خونی داسی شکل
اچ آی وی یا ایدز
لوپوس اریتماتوی سیستمیک
درمان نکروز بدون جراحی
هدف از درمان این بیماری جلوگیری از بین رفتن استخوان است، در ادامه هر یک از روش‌های درمانی را برای شما ذکر خواهیم کرد:
داروهای ضد انعقادی غیر استروئیدی؛
داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند در تسکین درد ناشی از نکروز موثر باشد.
داروهای پوکی استخوان؛
مصرف داروهایی مانند آلندرونات پیشرفت بیماری نکروز را کاهش می‌دهد؛ اما، برای همه افراد به این صورت نیست.
مصرف دارو برای کاهش کلسترول؛
اگر میزان کلسترول و چربی در خون کاهش یابد، از انسداد رگ‌های خونی و در نهایت نکروز جلوگیری می‌کند.
داروهای رقیق‌کننده خون؛
در صورتی که بیمار دچار اختلالاتی در لخته شدن خون باشد، ممکن است داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین برای جلوگیری از لخته شدن خون برای بیمار تجویز شود.
استراحت کردن؛
اگر دچار اضافه وزن هستید، باید وزن خود را کم کنید تا فشار زیادی به استخوان آسیب‌دیده وارد نشود. ممکن است لازم باشد برای بهبودی خود فعالیت‌های بدنی خود را محدود کرده یا هنگام راه رفتن از عصا استفاده کنید تا وزن شما به مفصل آسیب‌دیده فشار وارد نکند.
تمرینات فیزیوتراپی؛
تمریناتی که در فیزیوتراپی انجام میگیرد، می‌تواند به حفظ و بهبود دامنه حرکات کمک کند که باید تحت نظر پزشک انجام گیرد. جراح ارتوپد عمل‌هایی مانند جراحی پارگی تاندون شانه و درمان پارگی رباط صلیبی زانو را نیز انجام می‌دهد.
تحریک الکتریکی.
جریان‌های الکتریکی که برای بیماران مبتلا به نکروز در نظر گرفته می‌شود، ممکن است منجر به رشد استخوان جدید به جای استخوان آسیب‌دیده شود.
سایر روش‌های درمانی و جراحی
اغلب افراد تا زمانی که این بیماری پیشرفت نکند، ممکن است علائمی نداشته باشند. در صورت پیشرفت بیماری و عدم پاسخگوی به روش‌های غیر جراحی، درمان‌های پیشرفته‌تری برای بیماران در نظر گرفته می‌شود که به شرح زیر است:
کاهش فشار مرکزی؛
در این روش درمانی، لایه داخلی استخوان را از بین می‌برند. این روش منجر به کاهش درد، تولید بافت استخوانی و رگ‌های خونی جدید در بیماران می‌شود.
پیوند استخوان؛
این روش می‌تواند به تقویت استخوانی که تحت بیماری نکروز است، کمک کند. پیوند با استفاده بخشی از استخوان بدن شما انجام می‌دهند.
تغییر شکل استخوان (استئومی)؛
قسمتی از استخوان که فشار وزن بر آن است، برداشته می‌شود تا فشار به قسمت دیگر تغییر کند. تغییر شکل استخوان دیگر اقدامات درمانی مانند تعویض مفصل را به تاخیر می‌اندازد.
تعویض مفصل؛
اگر استخوان آسیب دیده باشد و دیگر روش‌های درمانی ذکر شده برای بیمار موثر نباشد ممکن است پزشک راهکار نهایی را یعنی تعویض مفصل را با قطعات فلزی و پلاستیکی تعویض کند.
درمان دارویی احیا کننده.
یک روش نوینی است که از سلول‌های بنیادی مغز استخوان خود بیمار استفاده می‌کنند و درمان را انجام می‌دهند.