کیست پشت زانو
کیست پشت زانو یا کیست بیکر، همانند کیسهای پر از مایع است که موجب بروز کیستی برآمده و احساس سفتی در پشت زانو میشود. هنگام خم شدن و همچنین دراز کردن کامل پا، درد آن میتواند شدیدتر شود. نام دیگر این کیست، کیست پوپلیتیال (popliteal cyst) است.
ویلیام بیکر کاشف و اولین کسی بود که این بیماری را شناخت و توضیح داد. بههمین دلیل این کیست به نام وی «کیست بیکر» مشهور است.
منشاء کیست پشت زانو، میتواند هم از داخل و هم خارج از مفصل باشد. برای درمان این کیست، معمولا عامل اولیۀ ایجاد کیست باید از بین برده شود، که ممکن است به دلایل پارگی مینیسک، پارگی رباط صلیبی یا آرتروز باشد.
بهدنبال از بین بردن عامل اولیه، غالباً کیست نیز از بین خواهد رفت. منشاء برخی کیستها نیز خارج از زانو است، مانند عضلات اعصاب یا تاندونهای پشت زانو که در صورت بزرگ و دردناک بودن، با انجام عمل جراحی توسط پزشک فوق تخصص زانو، این کیست برداشته خواهد شد.
کیست بیکر بیماری غیرمعمولی نیست و شایعترین نوع آن بهدنبال وجود آرتروز بهوجود میآید.
ویلیام بیکر کاشف و اولین کسی بود که این بیماری را شناخت و توضیح داد. بههمین دلیل این کیست به نام وی «کیست بیکر» مشهور است.
منشاء کیست پشت زانو، میتواند هم از داخل و هم خارج از مفصل باشد. برای درمان این کیست، معمولا عامل اولیۀ ایجاد کیست باید از بین برده شود، که ممکن است به دلایل پارگی مینیسک، پارگی رباط صلیبی یا آرتروز باشد.
بهدنبال از بین بردن عامل اولیه، غالباً کیست نیز از بین خواهد رفت. منشاء برخی کیستها نیز خارج از زانو است، مانند عضلات اعصاب یا تاندونهای پشت زانو که در صورت بزرگ و دردناک بودن، با انجام عمل جراحی توسط پزشک فوق تخصص زانو، این کیست برداشته خواهد شد.
کیست بیکر بیماری غیرمعمولی نیست و شایعترین نوع آن بهدنبال وجود آرتروز بهوجود میآید.
دلایل بهوجود آمدن کیست بیکر
این کیست بر اثر مشکلات مفصل زانو مانند آرتروز یا پارگی غضروف ایجاد میشود. بر اثر این مشکلات، زانو مایع بیشازحد تولید میکند که منجر به ایجاد کیست بیکر خواهد شد. درمان کیست بیکر موجب تسکین درد شده و در ابتدا باید عامل ایجاد کیست را درمان کرد.
مایعی روانکننده به نام مایع سینوویال در زانو وجود دارد که حرکت زانو به جهتهای مختلف را تسهیل میکند و اصطکاک بین قسمتهای متحرک زانو را تا حد زیادی کاهش میدهد. در برخی موارد و بر اثر برخی مشکلات، زانو مایع سینوویال را بیش از حد تولید کرده و در نتیجه این مایع اضافی بهصورت کیستی در پشت زانو جمع خواهد شد که به کیست بیکر معروف است.
این التهاب بر اثر موارد مختلفی از جمله آرتروز و آسیبدیدگی زانو مانند پارگی غضروف نیز اتفاق میافتد.
صدماتی که بهصورت ناگهانی به زانو وارد میشوند نیز میتوانند زمینهساز بروز کیست پشت زانوی پا شوند. این قبیل آسیبدیدگیها که بیشتر در ورزش اتفاق میافتد و در صورت عدم درمان بهموقع، زمینهساز بروز کیست خواهند شد.
مایعی روانکننده به نام مایع سینوویال در زانو وجود دارد که حرکت زانو به جهتهای مختلف را تسهیل میکند و اصطکاک بین قسمتهای متحرک زانو را تا حد زیادی کاهش میدهد. در برخی موارد و بر اثر برخی مشکلات، زانو مایع سینوویال را بیش از حد تولید کرده و در نتیجه این مایع اضافی بهصورت کیستی در پشت زانو جمع خواهد شد که به کیست بیکر معروف است.
این التهاب بر اثر موارد مختلفی از جمله آرتروز و آسیبدیدگی زانو مانند پارگی غضروف نیز اتفاق میافتد.
صدماتی که بهصورت ناگهانی به زانو وارد میشوند نیز میتوانند زمینهساز بروز کیست پشت زانوی پا شوند. این قبیل آسیبدیدگیها که بیشتر در ورزش اتفاق میافتد و در صورت عدم درمان بهموقع، زمینهساز بروز کیست خواهند شد.
علائم کیست بیکر
کیست بیکر در برخی موارد بدون درد یا با درد خفیف است. علائم دیگری نیز وجود دارد که باید با توجه به آنها وجود کیست بیکر را تشخیص داد. این علائم عبارتند از:
احساس تورم پشت زانو
زانو درد
سفتی و ناتوانی در خمکردن زانو
بروز درد پس از ایستادنهای طولانیمدت علائم وجود کیست بیکر شبیه به علائم لختهشدن خون است.
اگر قرمزی و تورم شدیدی پشت زانو احساس شد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
احساس تورم پشت زانو
زانو درد
سفتی و ناتوانی در خمکردن زانو
بروز درد پس از ایستادنهای طولانیمدت علائم وجود کیست بیکر شبیه به علائم لختهشدن خون است.
اگر قرمزی و تورم شدیدی پشت زانو احساس شد، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص بیماری
کیست بیکر اغلب با معاینۀ فیزیکی قابل تشخیص است. اما به جهت اشتباه نگرفتن این کیست با مشکلات دیگری نظیر لختگی خون یا تومور، معمولا پزشک، تصویربرداری را به بیماران توصیه میکند.
تصویربرداری با استفاده از سونوگرافی، اشعۀ ایکس و MRI میتواند جهت تشخیص دقیق بیماری بسیار کمککننده باشد. تشخیص این بیماری عموما با پزشکان و جراحان ارتوپد و همچنین روماتولوژیستها است.
تصویربرداری با استفاده از سونوگرافی، اشعۀ ایکس و MRI میتواند جهت تشخیص دقیق بیماری بسیار کمککننده باشد. تشخیص این بیماری عموما با پزشکان و جراحان ارتوپد و همچنین روماتولوژیستها است.
نحوۀ درمان کیست پشت زانو
در بعضی موارد، کیست در پشت زانو خودبهخود از بین میرود. اما در صورتی که کیست، بزرگ و همراه با درد باشد، به توصیۀ پزشک، عمل جراحی خواهد شد.
ابتدا جهت کاهش التهاب، داروهای استروئیدی همانند کورتیزون به زانوی فرد تزریق خواهد شد. این تزریق، درد را تا حد زیادی کاهش میدهد اما از عود دوبارۀ کیست جلوگیری نخواهد کرد.
درصورت امکان باید دلیل بهوجود آمدن درد ریشهیابی شده و پزشک درصدد درمان علت اصلی آن باشد. برای مثال اگر پزشک تشخیص دهد که کیست بیکر بر اثر پارگی غضروف ایجاد شده است، در کنار جراحی و ترمیم پارگی، جراحی کیست را نیز انجام خواهد داد.
استفاده از فیزیوتراپی و بستههای یخ نیز به کاهش درد و تورم، کمک شایانی خواهد کرد. انجام تمرینات حرکتی نرم جهت تقویت عضلات اطراف زانو، میتواند به کاهش درد، علائم و حفظ عملکرد زانو کمک کند.
بهطور معمول اگر کیست بیکر همراه با آرتروز باشد، مداخلۀ جراحی کمتر صورت میگیرد. اگر وجود آرتروز موجب بهوجود آمدن کیست بیکر باشد، با صلاحدید پزشک اقدامات اصولی و مرحله به مرحلهای را باید پیگیری کرد. این اقدامات شامل استراحت، استفاده از بستههای یخ و قراردادن پا در منطقهای بالاتر از سطح قلب است. همچنین باید زانوی خود را توسط زانوبند طبی ببندید و موقع خواب در زیر پا بالشتک کوچکی قرار دهید تا سطح آن از قلب بالاتر بیاید.
هنگام بروز درد بهتر است که فعالیت بدنی خود را کاهش دهید. کاهش سطح فعالیت موجب کاهش تحریک مفصل زانو میشود.
در صورت وجود درد شدید و همچنین تحتتأثیر قرار گرفتن قوای حرکتی بیمار بر اثر وجود کیست بیکر، پزشک تصمیم به جراحی کیست خواهد گرفت. عمل جراحی کیست بیکر عموما بهروش آرتروسکوپی انجام میگیرد و زانو باز نخواهد شد. این عمل بهصورت سرپایی بوده و دورۀ نقاهت خاصی نخواهد داشت.
زمان بهبودی کامل پس از انجام جراحی این کیست با توجه به داروهای مصرفی میتواند بسیار سریع باشد. بهبودی کلی از یک تا سه هفته بهطول خواهد انجامید.
ابتدا جهت کاهش التهاب، داروهای استروئیدی همانند کورتیزون به زانوی فرد تزریق خواهد شد. این تزریق، درد را تا حد زیادی کاهش میدهد اما از عود دوبارۀ کیست جلوگیری نخواهد کرد.
درصورت امکان باید دلیل بهوجود آمدن درد ریشهیابی شده و پزشک درصدد درمان علت اصلی آن باشد. برای مثال اگر پزشک تشخیص دهد که کیست بیکر بر اثر پارگی غضروف ایجاد شده است، در کنار جراحی و ترمیم پارگی، جراحی کیست را نیز انجام خواهد داد.
استفاده از فیزیوتراپی و بستههای یخ نیز به کاهش درد و تورم، کمک شایانی خواهد کرد. انجام تمرینات حرکتی نرم جهت تقویت عضلات اطراف زانو، میتواند به کاهش درد، علائم و حفظ عملکرد زانو کمک کند.
بهطور معمول اگر کیست بیکر همراه با آرتروز باشد، مداخلۀ جراحی کمتر صورت میگیرد. اگر وجود آرتروز موجب بهوجود آمدن کیست بیکر باشد، با صلاحدید پزشک اقدامات اصولی و مرحله به مرحلهای را باید پیگیری کرد. این اقدامات شامل استراحت، استفاده از بستههای یخ و قراردادن پا در منطقهای بالاتر از سطح قلب است. همچنین باید زانوی خود را توسط زانوبند طبی ببندید و موقع خواب در زیر پا بالشتک کوچکی قرار دهید تا سطح آن از قلب بالاتر بیاید.
هنگام بروز درد بهتر است که فعالیت بدنی خود را کاهش دهید. کاهش سطح فعالیت موجب کاهش تحریک مفصل زانو میشود.
در صورت وجود درد شدید و همچنین تحتتأثیر قرار گرفتن قوای حرکتی بیمار بر اثر وجود کیست بیکر، پزشک تصمیم به جراحی کیست خواهد گرفت. عمل جراحی کیست بیکر عموما بهروش آرتروسکوپی انجام میگیرد و زانو باز نخواهد شد. این عمل بهصورت سرپایی بوده و دورۀ نقاهت خاصی نخواهد داشت.
زمان بهبودی کامل پس از انجام جراحی این کیست با توجه به داروهای مصرفی میتواند بسیار سریع باشد. بهبودی کلی از یک تا سه هفته بهطول خواهد انجامید.
چگونه میتوان از بروز کیست بیکر جلوگیری کرد؟
در ابتدا باید از آسیبدیدگی زانو جلوگیری کرد. استفاده از کفشهای مناسب و استاندارد نیز از نکات قابل اهمیت است. همچنین حتما قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید و در صورت آسیب دیدن حتما به پزشک معالج مراجعه کنید.
هرچه از فعالیتهایی که موجب آسیبرسیدن به زانو میشود دوری کنید، احتمال و ریسک ابتلا به کیست پشت زانو یا کیست بیکر کمتر خواهد شد.
هرچه از فعالیتهایی که موجب آسیبرسیدن به زانو میشود دوری کنید، احتمال و ریسک ابتلا به کیست پشت زانو یا کیست بیکر کمتر خواهد شد.
چه کسانی ممکن است که دچار کیست بیکر شوند؟
بهصورت کلی بروز این بیماری در بزرگسالان بیشتر از کودکان شایع است. بهخصوص که اگر مشکل یا بیماری خاصی در ناحیۀ زانو باشد، امکان بروز این بیماری بیشتر خواهد شد. بعضا در بین کودکان سنین 4 تا 7 سال هم عود این بیماری گزارش شده است. بیشتر، افراد سنین بین 35 تا 70 سال و با سابقۀ آسیب زانو، در معرض این بیماری قرار دارند.
عدم درمان کیست بیکر
در برخی موارد کیست بیکر پاره خواهد شد. این پارگی و نشت مایع درونی آن موجب تورم، قرمزی، کبودی و درد در ناحیۀ پشت زانو خواهد شد. اگر احساس پارگی کیست را داشتید یا پا شروع به قرمز شدن و تورم کرد، سریعا به پزشک مراجعه کنید. از عوارض احتمالی کیست بیکر، لخته شدن خون در پا و همچنین احتمال پارگی کیست است.